A. Pesta Unjuk

BAGIAN I

PAJONGJONG RUMATANGGA

Adong dua cara pajongjong rumatangga:

1.  MARPASUPASU/PESTA UNJUK

A. Patua hata dohot Parhusipon

Dung adong panghataion masiolooloan di sada dolidoli (anak baoa) dohot sada namarbaju (anak boru) naeng pajongjong rumatangga naimbaru, ganup ma nasida nadua paboahon tu natorasna be.

Di Toba Holbung (Laguboti) ndang adong ulaon parhusipon. Domudomu (perantara) sian paranak do parjolo manghatai dohot domudomu sian parboru niutus ni suhut na dua pihak. Tu domudomu on dipaboa parboru dohot paranak angka pangidoan nasida. Dung cocok pangidoanni suhut na dua pihak, lansung ma muse angka suhut manghatai, dibuhul ma tingki/ari marhata sinamot dohot pesta unjukna.

Molo di Jakarta dohot luat na asing nunga diulahon na patua hata dohot parhusipon andorang so marhata sinamot. Utusan ni natoras sian paranak laho ma mandapothon natoras ni anak boru (parboru) patandahon diri huhut manghatahon maksudnasida na naeng ro patua hata/marhusip. Di ulaon patua hata (marhusip), paranak dohot parboru ndang manggora/manggonghon hulahulana.

Parboru dohot paranak manggora/manggonghon:

– Dongan tubu

– Boru/bere

– Dongan sahuta

Ulaon patua hata (parhusipon) dipatupa di huta ni parboru. Paranak mamboan sipanganon dohot namargoarna, parboru paradehon dengkena. Andorang so marsipanganon, dipasahat paranak ma tudutudu ni sipanganon tu parboru, laos songon i do nang parboru pasahathon dengkena tu paranak. Alai sipata dang pintor dijalo parboru tudutudu ni sipanganon i jala dengke na pe ndang pintor dipasahat tu paranak. Alana mabiar do parboru atik adong panghataion na so satolop (ndang akur) hape nunga masileanan tudutudu ni sipanganon. Jadi ditongatonga ni loloan ma dipeakhon tudutudu ni sipanganon dohot dengke ni parboru i jala didok ma goarna “JAMBAR NI ADOPAN” lapatanna sude do nampunasa. Dung i pe asa marsipanganon.

Na mamilang tangiang marsipanganon somalna sian paranak do. Dung sidung marsipanganon parboru manunghun partording ni tudutudu ni sipanganon i. Paranak mangalusi: “Surungsurung ni hamu hulahulanami do i”. Jadi dibuat parboru ma sian tongatonga asa dibaginasida. Alai anggo dengke i jambar ni paranak do jala tong ma dibuat paranak sian tonga ni loloan.

Dung i muse, parsinabung ni parboru manunghun lapatan manang hata ni sipanganon i. Paranak pe mangalusi ma, laos dipaboa: “Naung adong panghation ni naposo jala nunga masitiopan hata anaknami dohot boru ni raja i hulahulanami, songon i ma mangihuthon boaboa ni anaknami. Pihak paarboru pe disunghun ma boruna manang na toho do hata ni paranak i. Molo dung tinghos naung adong dinasida hata na masioloan (masitiopan hata) dijalo ma hata ni paranak i, on ma nanidokna patua hata (ai nunga sahat hata tu natuatua). Dung i laos dipangido paranak ma asa diuduti sahat tu parhusipon (mangarangrangi).

Parboru pe somalna tong do satolop tu pangidoan ni paranak i. Goar na do parhusipon, molo panghatahonna tong do gogo (tangkas) jala sude do tutur na ro i umbegesa. Jadi dihusipi (dirangrangi) ma disi:

a. Pangalaho ni pesta (dialap manang ditaruhon jual)

b. Godang ni sinamot

c. Todoan suhi ni ampang na opat

d. Godang ni ulos

e. Tintin marangkup

f. Ari/tanggal partumpolon

g. Inganan/Gareja partumpolon

h. Ari/tanggal Pamasumasuon

i. Inganan/Gareja pamasumasuon

j. Alaman/Gedung pesta unjuk

k. Godang ni undangan:

– Parboru

– Paranak

Dung sidung sude dihatai jala diundukhon na dua suhut, mangalehon hata pasupasu ma parboru tu paranak, tar songon on ma parjojorna:

a. Mandok hata boru/bere

b. Mandok hata dongan sahuta

c. Mandok hata dongan tubu

d. Mandok hata (manggohi) hasuhuton bolon

Sidung on sude diulahon, dipasahat ma tu suhut paranak asa diampu, songon on ma parjojorna:

a. Mangampu dongan sahuta

b. Mangampu boru/bere

c. Mangampu dongan tubu

d. Mangampu (manggohi) hasuhuton bolon

Dung sidung on sude, dipasahat parsinabung ni suhut paranak ma acara tu parboru jala diujungi parboru ma dohot ende/tangiang.

Catatan: Hasil ni panghataion naung ditolopi di parhusipon dipangke ma i gabe acuan tu ulaon na marhata sinamot.

Pangulahon ni pesta unjuk (Pamasumasuon)

1). Ditaruhon jual

Najolo pangoli dohot pandongani do na laho tu huta ni parboru mangalap jual asa rap borhat tu gareja. Rap udur ma borhat tu gareja pengantin, pandongani dohot sude uduran ni parboru. Ia natoras ni pengantin baoa dohot angka uduranna paintehon do di gareja. Jadi natoras ni pengantin boru dohot natoras ni pengantin baoa songon i nang angka uduranna pajumpang di gareja do. Di son ndang adong sibuhabuhai. Dung sidung pamasumasuon di gareja, rap udur ma tu huta ni paranak laho mangalehon dohot manjalo adat na gok. Molo ulaon sadari do, laos dipatupa ma disi jual sian paranak dohot jual sian parboru (jual ni parmebaton)

Di tingki saonari on ulaon unjuk ditaruhon jual manang dialap jual nunga jolo diulahon marsibuhabuhai jala rap borhat ma sian jabu ni parboru tu gareja, ala di tingki ulaon adat di gedung hasuhutan bolon nadua sibuk do mandapothon/manosoi angka tondongna be gabe dang adong be tingki marsipanganon. Jadi di tingki marsibuhabuhai nama kesempatan ni hasuhuton bolon nadua marsipanganon.

2). Dialap jual

Paranak nang pangoli songon i nang uduranna mamboan sipanganon dohot namargoarna laho pasahatonna tu hulahulana. Parboru paradehon dengkena na laho pasahatonna tu pamoruonna. Dung sidung paranak pasahathon tudutudu ni sipanganon tu hulahulana jala parboru pasahathon dengkena tu pamoruonna diuduti ma tu na marsipanganon. Na mamilang tangiang marsipanganon sian paranak do.

Na mangujungi dohot tangiang laho borhat tu gareja sian hulahula ma, ulaon on ma nanidokna marsibuhabuhai. Dung sidung pamasumasuon di gareja, rap udur ma tu huta ni parboru laho mangalehon dohot manjalo adat na gok. Molo ulaon sadari do, dipatupa ma disi jual sain paranak dohot jual sian parboru na laho pangkeonna di ulaon maningkir tangga dohot paulak une.

Songon i ma ruhutruhut ni pesta unjuk di halak Batak.

Dienet sian RIM NI TAHI Pasaribu Parlintong,

Ultop a traditional pop gun made from bamboo

2 responses to “A. Pesta Unjuk

  1. Mauliate ma tutu, mansai godang guna na postingan on asa gabe bahan parsiajar tu hami akka generasi naposo. Ai nga maol dapot akka parbinotoan na terstruktur songon on.

    • Nang pe jempek na sinurathon di son sai marguna ma i nian tu angka sundut naumposo laho mangulahon adat Batak nauli i.

Leave a comment