H-2. Ulaon di jabu – Malum sian parsahiton – Manuruk jabu

3. MALUM SIAN PARSAHITON

Sipata dipatupa do partangiangan molo malum sian parsahiton. Ulaon on hampir sarupa do tu ulaon namanuruk jabu/mangompoi jabu.

Tondong siontangon ima:

– Dongan tubu

– Boru/bere

– Dongan sahuta/aleale

– Hulahula

– Tulang

Nang pe so pola sahat tu tulang ontanganna tong do uli.

Molo na niontang tu ulaon di jabu olat ni hulahulaniba, ndang pola mardalan pisopiso dohot pasituak na tonggi. Alai molo sahat do niontang tulang, ingkon pasahaton do pisopiso dohot pasituak na tonggi tu tulang/hulahula nang dohot uduranna andorang so mangampu hata pasu gabe.

Parjolo ma diulahon pangupaon, songonon ma udutanna:

– Natoras/haha/ompung (molo tung pe sahalak na pasahathon sian nasida nauli do)

– Hulahula

– Tulang

Ragam ni sipasahaton di pangupaon tong do sarupa ima:

– Dengke

– Ulos

– Parbue gabe

Molo tung sada pe dipasahat sian na tolu ragam on tong do denggan.

Dung sidung mangupa diudutima marsipanganon, alai jolo dipasahat ma tudutudu ni sipanganon tu hulahula. Na mamilang tangiang laho marsipanganon sian parboru, jala na mangujungi sian hulahula. Sidung marsipanganon diuduti ma tu na marbagi jambar, diuduti muse pasahathon hata pasu gabe tu na malum sian parsahiton i.

Adong do dua cara laho pasahathon hata pasu gabe di ulaon si songon on, ima:

Cara parjolo:

– Mandok hata Boru/bere

– Mandok hata dongan sahuta/aleale

– Mandok hata dongan tubu

– Mandok hata Tulang

– Mandok hata Hulahula

– Mangampu suhut:

   i.   Boru

   ii.  Haha/anggi

   iii. Hasuhuton bolon

Cara paduahon:

– Mandok hata pasu gabe Tulang dohot uduranna

– Mandok hata pasu gabe hulahula dohot uduranna

– Mangampu pihak pamoruon:

– Dongan sahuta/aleale

– Boru/bere

– Dongan tubu

– Mangampu ma hasuhuton

   i.   Boru

   ii.  Haha/anggi

   iii. Hasuhuton bolon

Dung sidung sude na pashat hata pasu gabe, dipasahat ma muse tu hulahula laho mangujungi dohot ende/tangiang.

4. MANURUK JABU

Ulaon manuruk jabu di dok do ulaon na metmet, na niontang ima:

– Dongan tubu

– Boru/bere

– Dongan sahuta/aleale

– Hulahula

Najolo ndang adong dope angka pande bagas (partungkang jabu), jadi molo na pajongjong jabu sai dongan tubu do na mangurupi pajongjonghonsa. Ditingki i, tung mansai gomos do roha na masiurupurupan, ido umbahen na adong hata na mandok: “SOLISOLI ADAT SIADOPARI GOGO” (Ingkon do masiurupurupan). Jadi najolo ndang masa manjalo tumpak sian dongan tubu di ulaon manuruk jabu. Di tingki saonari on dang diarop be gogo ni dongan tubu laho pajongjong jabu, gabe mangalehon tumpak nama di tingki ulaon manuruk jabu i.

Angka na pasahat tumpak ima:

– Dongan tubu

– Boru/bere

– Dongan sahuta/aleale

Hulahula ndang dapotan pisopiso di tingki ulaon manuruk jabu songon i nang uduranna ndang dapotan pasituak na tonggi.

Ulaon manuruk jabu di parnangkok ni mataniari do patupaon jala parjolo ma pangupaon, songonon ma udutanna:

– Natoras/haha/Ompung (dohot sian dongan tubu; molo holan sada pe na pasahathon na uli do)

– Hulahula

Sipasahaton di tingki pangupaon ima:

– Dengke

– Ulos

– Parbue gabe

Sarupa do sipasahaton ni dongan tubu dohot hulahula. Nang pe holan sada ragam dipasahat di pangupaon na uli do i. Andorang so marsipanganon, dipasahat ma jolo tudutudu ni sipanganon tu hulahula. Namamilang tangiang laho mangan pamoruon do jala hulahula ma na mangujungi. Sidung marsipanganon diuduti ma muse tu na marbagi jambar diuduti muse pasahathon tumpak dohot pasahat hata pasu gabe.

Adong dua ragam udutudutan ni na mandok hata pasu gabe:

Parjolo:

– Mandok hata dongan sahuta/aleale

– Mandok hata boru/bere

– Mandok hata dongan tubu

– Mandok hata hulahula dohot uduranna

– Dung singhop on sude, mangampu ma suhut:

 üBoru

 ü Hasuhuton bolon

Paduahon:

– Hulahula dohot uduranna

– Mangampu ma:

    ü Dongan sahuta/aleale

 ü Boru/bere

 ü Dongan tubu

– Mangampu ma hasuhuton

Sidung sude na pasahat hata pasu gabe, dipasahat ma muse tu hulahula laho mangujungi dohot ende/tangiang.

Ultop a traditional pop gun made from bamboo

2 responses to “H-2. Ulaon di jabu – Malum sian parsahiton – Manuruk jabu

  1. Ferdinan Sihombing

    Terima kasih atas keterangannya.

Leave a comment